15 jaar Samenwerkingsakkoord armoedebestrijding

Waarom kunnen mensen in armoede of bestaansonzekerheid hun rechten niet realiseren? De niet-toegang tot en het niet-gebruik van rechten – ook bekend als ‘nontake-up’ – is een fenomeen dat wijder verspreid is dan wordt aangenomen en dat in het bijzonder de meest kwetsbare mensen treft. De redenen hiervoor zijn divers, de oplossingspistes evenzeer.

bulletActiviteiten van het Steunpunt

bulletPublicaties van het Steunpunt

bulletWerkzaamheden waaraan het Steunpunt deelneemt/heeft deelgenomen


Activiteiten van het Steunpunt

bulletJeudi de l’Hémicycle’ in het Parlement van de Franstalige Brusselaars over Armoedebestrijding en non-take-up van rechten. 

In het kader van de cyclus ‘Jeudis de l’Hémicycle’, organiseerden het Parlement van de Franstalige Brusselaars (Raad van de Franse Gemeenschapscommissie), het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting en het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van Brussel-Hoofdstad op 24 oktober 2019 een themavoormiddag getiteld ‘La lutte contre la pauvreté: le non-recours aux droits’. 

bulletVideo en didactische handleiding

* Video ‘Non take-up & rechten’ (juni 2016)

Het Steunpunt en Cera (www.cera.be) hebben een video uitgewerkt
om in debat te kunnen gaan rond het thema van non-take-up van rechten in de onderwijsinstellingen voor sociaal werkers en de verschillende organisaties en instellingen die een rol opnemen in de realisatie van de verschillende grondrechten. Een didactische handleiding, opgemaakt door Cera, kan helpen om deze debatten en uitwisselingen vorm te geven.

bullet

Integrale video (23 min)

Nederlandstalige versie

Tweetalige versie (FR-NL)

bullet

Deel 1: vaststelling

Nederlandstalige versie

Tweetalige versie (FR-NL)

bullet

Deel 2: oorzaken

Nederlandstalige versie

Tweetalige versie (FR-NL)

bullet

Deel 3: uitwegen

Nederlandstalige versie

Tweetalige versie (FR-NL)

Er is ook een Franstalige versie. De video kan ook op DVD aangevraagd worden bij Cera.

* Handleiding

Cera heeft een didactische handleiding uitgewerkt die kan helpen een debat of uitwisseling over nontake-up van rechten – samen met de video – te begeleiden.

Wie – in functie van een debat – zich nog meer wil informeren over armoede en de strijd tegen armoede, vanuit een invalshoek van de effectieve uitoefening van rechten, kan hiervoor ook de andere webpagina’s en publicaties van het Steunpunt raadplegen: het materiaal van het colloquium van december 2014, de verschillende tweejaarlijkse Verslagen met analyses en aanbevelingen over verschillende thema’s, de webrubriek rechtspraak, de fiches met ‘feiten en cijfers’, …

bulletColloquium (december 2014)

Dit colloquium werd georganiseerd ter gelegenheid van het 15-jarige bestaan van het Samenwerkingsakkoord tussen de federale Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten betreffende de strijd tegen armoede. De omschrijving van armoede in termen van mensenrechten vormt het fundamentele principe van dit akkoord. Het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting heeft via dit akkoord de opdracht meegekregen om de effectiviteit van deze rechten, onder druk gezet door armoede, te evalueren en om aanbevelingen te formuleren voor het herstel van de voorwaarden voor de uitoefening ervan. Daarom was dit colloquium gewijd aan de niet-toegang tot en het niet-gebruik van rechten.
De doelstelling van het colloquium was om de verschillende oorzaken beter te begrijpen en om oplossingspistes te identificeren. Het colloquium werd georganiseerd met de steun van de Koning Boudewijnstichting.
Meer weten: klik hier.


Publicaties van het Steunpunt

bulletArmoede en ineffectiviteit van rechten: non-take-up van rechten
De formele erkenning van een recht garandeert niet de effectiviteit ervan. De niet-toegang tot en het niet- gebruik van rechten is een realiteit die meer voorkomt dan algemeen wordt aangenomen en die in het bijzonder de meest kwetsbare mensen treft. Het boek ‘Armoede en ineffectiviteit van rechten: non-take-up van rechten’ – in coördinatie van het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting – wil bijdragen tot een beter begrip van de niet-toegang tot en het niet-gebruik van rechten. De oorzaken zijn meervoudig, de oplossingspistes evenzeer. Het feit dat mensen niet genieten van een recht waarop ze aanspraak kunnen maken, stelt in elk geval de effectiviteit en de relevantie van het publieke aanbod in vraag.
Dit boek bundelt:
• bijdragen van onderzoekers uit verschillende disciplines (geschiedenis, sociologie, economie en recht);
• reflecties van mensen die in situaties van armoede leven;
• reflecties van actoren die een rol hebben in het garanderen van de uitvoering van rechten: publieke en private diensten, administraties, wetgevers en justitiële actoren.
ISBN 978 2 87403 456 5 – te bestellen bij die Keure, 75 euro (exclusief verzendkosten van 5 euro).
Die Keure:
Digitale versie van het boek; Cover

bulletVan Hootegem Henk en De Boe Françoise, Waarom mensen in armoede hun rechten niet kunnen realiseren. In: Samenleving en politiek, nr. 10, december 2017, p. 55-62.

bulletDe Boe Françoise, interviewée par Christine Duquesne, Non-recours aux droits sociaux. In: L’insertion (FeBisp- nr. 108 van 25 maart tot 25 juni 2016), p. 12.

bulletPublicatielijst over het thema: ‘Armoede en ineffectiviteit van rechten. Niet-toegang tot en niet-gebruik van rechten’. Deze literatuurlijst is gebaseerd op een diversiteit van bronnen (onderzoeksinstellingen, verenigingen waar armen het woord nemen, …) en is opgemaakt in het kader van het colloquium van december 2014.


Werkzaamheden waaraan het Steunpunt deelneemt/heeft deelgenomen

bulletTAKE-project (15/12/2015 – 15/03/2020), Armoedebestrijding door het verbeteren van de opname van sociale maatregelen door huishoudens en bedrijven, onderzoeksproject tussen UAntwerpen, ULiège, het Federaal Planbureau en de FOD Sociale Zekerheid en gefinancierd door de federale Overheidsdienst Wetenschapsbeleid.
Meer weten: klik hier.

bulletBrussels armoederapport 2016
Thematisch rapport: ‘Inzichten in non take-up van de sociale rechten en in sociale onderbescherming in het Brussels Gewest‘.
De Economische en Sociale Raad voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft een initiatiefadvies uitgebracht over dit thematisch rapport: ‘Inzichten in non take-up van sociale rechten en in sociale onderbescherming in het Brussels Gewest‘, 19 april 2018.